GIỚI THIỆU HỆ THỐNG TĂNG ÁP CẦU THANG TÒA NHÀ

Để hạn chế thương vong do hỏa hoạn xảy ra tại các tòa nhà cao tầng, chung cư, TTTM,… thì hệ thống tăng áp cầu thăng, điều áp đóng vai trò quan trọng. 

Như bạn đã biết, khói chính là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong khi hỏa hoạn kéo đến. Khói đã cản đường bạn tìm đến lối thoát hiểm, đã chiếm lấy hết không gian có oxy gây khó thở, cay mắt, mệt mỏi và mất kiểm soát. Chính vì thế, hiện nay tại các nhà cao tầng, để tránh được sự cố này các kiến trúc sư đã kết hợp cùng các kỹ sư điện lạnh xây dựng các hệ thống tạo áp cầu thang (điều áp) để hạn chế khói bụi khi hỏa hoạn xảy ra, giúp cho lối thoát hiểm luôn an toàn khi thoát thân. 

Hệ thống tăng áp cầu thang là gì?

Hệ thống tăng áp cầu thang hay còn gọi là hệ thống điều áp cầu thang với chức năng, nhiệm vụ giúp điều tiết áp suất không khí tại cầu thang, hành lang khi xảy ra hỏa hoạn. Tại các tòa nhà cao tầng hiện nay, đây là hệ thống bắt buộc phải có trong công tác phòng cháy chữa cháy.  

Điều này đã được pháp luật Việt Nam quy định theo:

Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN  6160:1996 đưa ra, nhà cao tầng được hiểu là công trình (bao gồm nhà ở, văn phòng, khách sạn, TTTM…) có độ cao từ 25m đến 100 m (tương đương từ 10 đến 30 tầng). Về quy định bắt buộc đối với hệ thống điều áp, điều 11.4, 15.5, 11.6 của TCVN 6160:1996 ghi rõ:

D.10 Việc bảo vệ chống khói phải cung cấp không khí từ bên ngoài vào các khu vực sau:
a) Trong giếng thang máy (khi không thể hỗ trợ cấp khí các khoang đệm trong điều kiện có cháy) ở những nhà có buồng thang không nhiễm khói.
b) Trong khoang đệm của thang máy chữa cháy.
c) Trong các buồng thang bộ không nhiễm khói loại N2.
d) Trong các khoang đệm của buồng thang bộ không nhiễm khói loại N3.
e) Trong các khoang đệm trước thang máy (bao gồm cả thang máy) trong các tầng hầm và tầng nửa hầm.
f) Các khoang đệm ở cầu thang bộ loại 2, dẫn đến các gian phòng của tầng 1 của tầng hầm hoặc tầng nửa hầm, trong các phòng có sử dụng hoặc cất giữ các vật chất và vật liệu cháy.
Trong các khoang đệm ở các gian xưởng luyện, đúc, cán và các gian gia công nhiệt khác cho phép cấp không khí vào từ các gian thông khí của nhà.
g) Trong các khoang đệm ở lối vào sảnh kín và hành lang từ các tầng hầm và tầng nửa hầm của sảnh kín và hành lang theo D.2 f).
h) Khoang đệm ở lối vào các sảnh thông tầng và khu bán hàng, từ cao trình của các tầng nửa hầm vàtầng hầm.
i) Khoang đệm ở các buồng thang bộ loại N2 trong các nhà hỗn hợp, nhà ở cao trên 75 m, nhà chung cư cao trên 50m.
j) Phần dưới của sảnh thông tầng, các khu bán hàng và các gian phòng khác được bảo vệ bằng hệ thống quạt hút, xả khói.
k) Các khoang đệm ngăn chia gian phòng giữ ô-tô của các gara kín trên mặt đất và của gara ngầm với các gian phòng sử dụng khác.
l) Khoang đệm ngăn chia gian giữ ô-tô với đường dốc kín của các gara ngầm hoặc thiết bị tạo màn không khí bố trí ở trên cửa đi (cổng) từ phía gian phòng giữ ô-tô của gara ngầm.
m) Khoang đệm ở các lối ra từ buồng thang bộ loại N2 đi vào sảnh lớn thông với các tầng trên của nhàhỗn hợp.
n) Khoang đệm (sảnh thang máy) ở lối ra từ thang máy vào các tầng nửa hầm và tầng hầm của nhàhỗn hợp.
D.11 Lưu lượng cấp không khí dùng để bảo vệ chống khói cần được tính toán để đảm bảo áp suất không khí không thấp hơn 20 Pa ở các vị trí sau:
a) Phần dưới của giếng thang máy khi các cửa vào giếng thang máy đều đóng kín ở tất cả các tầng (trừ tầng dưới).QCVN 06:2020/BXD 95
b) Phần dưới của mọi khoang của buồng thang bộ không nhiễm khói loại N2, khi các cửa trên đường thoát nạn từ các hành lang và sảnh trên tầng có cháy vào buồng thang bộ và từ ngôi nhà ra bên ngoài để mở, khi các cửa từ các hành lang và sảnh trên tất cả các tầng còn lại đều đóng kín.
c) Các khoang đệm trên tầng có cháy trong các nhà có buồng thang bộ không nhiễm khói loại N3, khi lối vào hành lang hoặc sảnh tại các tầng hầm, phòng chờ thang máy và các khoang đệm trước thang máy có một cửa mở, còn ở tất cả những tầng khác cửa đều đóng.
Lưu lượng cấp không khí vào khoang đệm trên một cửa mở phải được tính toán trong điều kiện gió thổi qua cửa có tốc độ trung bình (nhưng không thấp hơn 1,3 m/s), và phải tính đến hiệu ứng tổ hợp của việc thổi khói ra ngoài. Lưu lượng cấp không khí vào một khoang đệm khi các cửa đóng phải xét đến lượng khí bị thất thoát do cửa không được kín khít. Độ dư của áp suất không khí phải được so sánh với không gian liền kề với gian phòng được bảo vệ.
D.12 Khi tính toán các thông số của hệ thống cấp không khí vào phải kể đến:
a) Độ dư của áp suất không khí không thấp hơn 20 Pa và không lớn hơn 50 Pa – ở các giếng thang máy, ở các buồng thang bộ không nhiễm khói loại N2, ở các khoang đệm của buồng thang bộ không nhiễm khói loại N3 trong các không gian liền kề (hành lang, sảnh).
b) Các cửa hai cánh có diện tích lớn.
c) Các buồng thang máy thông với chiếu tới của thang bộ và khi các cửa thang máy ở tầng đang xét để mở.
D.13 Các đường ống và thiết bị của hệ thống cấp không khí vào phải được làm từ vật liệu không cháy, có giới hạn chịu lửa phù hợp yêu cầu của tiêu chuẩn liên quan hiện

Nhiệm vụ chính của hệ thống tạo áp cầu thang

Nhiệm vụ chính của hệ thống tạo áp cầu thang chính là giữ cho khói và khí độc không “tấn công” lối thoát hiểm, để cho người trong vùng cháy có thể thoát hiểm nhanh nhất và có thể tìm nơi trú ẩn an toàn. Dưới đây là lợi ích mà hệ thống tạo áp mang đến:

• Bảo vệ con người: An toàn tính mạng con người trong những trường hợp có hỏa hoạn bằng lối thoát hiểm hoặc những nơi ẩn nấp tạm thời được điều áp. 
•  Chống lửa: Để cho những thao tác chống lửa phát huy hiệu quả thì những trục thang máy hay cầu thang bộ cần phải được duy trì chênh áp để ngăn cản việc xâm nhập của khói từ tầng bị cháy khi tầng bị cháy có hay không có hệ thống điều hòa.
•  Bảo vệ tài sản: Khói gây cản trở cho sự tản, di chuyển tài sản trong đám cháy. Hệ thống điều áp sẽ hạn chế sự hư hỏng các khu vực có chứa thiết bị có giá trị, phương tiện xử lí dữ liệu và thiết bị khác mà đặc biệt nhạy cảm khi có khói, thiệt hại cần phải được hạn chế.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống tăng áp cầu thang

Một hệ thống tăng áp cầu thang trong các tòa nhà bao gồm: quạt, đường ống dẫn gió, các cửa cấp, tủ cấp nguồn, các cảm biến, các van đóng mở và điều khiển.

Với mục đích không để khói và lửa tràn vào cầu thang thoát hiểm được thì cột áp trong cầu thang phải cao hơn trong hành lang. Chính vì thế phải có quạt tạo áp lực cao cung cấp không khí vào cầu thang. Tất cả các đối tượng (già yếu, trẻ con, bệnh tật) đều có thể đẩy được cửa để vào cầu thang bộ (cửa này không được khóa bao giờ). Cửa cầu thang là cửa chống cháy (chịu nhiệt và chịu lửa khoảng 1 hay 2 giờ) sẽ có bản lề thủy lực tự động đóng lại và một phần do áp lực trong thang mạnh sẽ đóng cửa liên tục.